Forumi Diskutime!

Sofra shqiptare


You are not connected. Please login or register

Pjeter BOGDANI (rreth 1625-1689)

Go down  Message [Page 1 of 1]

Admin

Admin
Administrator

Pjeter BOGDANI (rreth 1625-1689)

<IMG BORDER="0" ALIGN="Left" SRC="https://i.servimg.com/u/f70/15/70/70/45/20iuq010.jpg">Shkrimtari mė i shquar i letėrsisė shqiptare tė vjetėr. Lindi nė Gur tė Hasit (Kukės). Kreu studimet e larta teologjike e filozofike nė Romė dhe mori titullin doktor. Shėrbeu sė pari si famullitar nė Pult e Prizren, mė 1656 u emėrua peshkop , i Shkodrės, mė 1677 kryepeshkop i Shkupit. Mori pjesė nė lėvizjet ēlirimtare qė nisėn nė kėto vite sidomos nė Shqipėrinė V e VL. Pėr kėtė shkak iu desh tė jetonte e tė punonte mė shumė maleve pėr t'u shpėtuar pėrndjekjeve osmane. Vdiq nė Prishtinė.

Vepra e Pjetėr Bogdani "Ēeta e profetėve" (Cuneus prophetarum) u botua mė 1685 nė Padovė, u rishtyp mė 1691 dhe 1702 nė Venedik me titull tė ndryshėm. Ėshtė njė vepėr orgjinale me temė kryesisht teologjike-filozofike, po herė pas here shtjellon edhe ēėshtje tė historisė, gjeografisė, astronomisė etj. Autori ka gjetur mundėsi tė shtjerė elemente tė jetės shqiptare tė kohės e tė historisė sė popullit tonė, si ėshtė rasti i qėndresės burrėrore tė kelmendasve kundėr ekspeditės turke mė 1639. Mendimet e njohuritė e Pjetėr Bogdanit shpalosen mė shkoqur nė parathėnien e librit dhe nė relacionet e shumta, qė hartoi pas vizitave nė viset e peshkopatave qė drejtoi. Shkroi me dashuri tė madhe pėr gjuhėn shqipe, pėr Shqipėrinė e pėr popullin shqiptar, shprehu dhembje pėr gjendjen e mjeruar e padijen nė tė cilat i kishte hedhur robėria bashkatdhetarėt e tij dhe urrejtje tė thellė pėr pushtuesin osman. Pjetėr Bogdani kėrkonte qė t'i jepeshin popullit libra nė gjuhėn amtare, punoi pėr mėkėmbjen e zhvillimin e kulturės kombėtare dhe ēlirimin e vendit.

Vepra ka nė krye njė Seri kushtimesh e poezish shqip, latinisht, italisht, sllavisht, shkruar pėr nder tė Pjetėr Bogdani nga miq e tė njohur tė tij. Dy vjershat shqipe tė L. Bogdanit e tė L. Sumės dhe ato tė vetė autorit tė shpėrndara nė kapituj tė ndryshėm tė librit, me teknikėn poetike pėrgjithėsisht tė sigurt janė tregues tė lėvrimit tė mbarė tė vjershėrimit shqip nė kėtė kohė.

Pjetėr Bogdani luftoi me vetėdije tė plotė pėr ta pasuruar e pėrpunuar gjuhėn shqipe, gjurmoi dhe vuri nė qarkullim fjalė e shprehje tė vjetra tė lėna nė harresė, krijoi edhe fjalė tė reja, duke bėrė pėrpjekjet e para pėr krijimin e termave nė ndonjė degė tė shkencės. Ligjėrimi i tij dallohet mjaft herė edhe pėr zhdėrvjelltėsi e ndėrtime sintaksore tė njė arkitektonie tė sigurt. Me veprat e Pjetėr Bogdani letėrsia dhe gjuha letrare shqipe shėnuan hapa tė rėndėsishėm pėrpara.

Share this post on: reddit

No Comment.

Back to top  Message [Page 1 of 1]

Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum